دسته
ساختمانها
/
گروه
طاق و تویزه

معرفی
طاق ها سازههای معماری هستند که برای توزیع وزن به طور یکنواخت در یک دهانه طراحی شدهاند. این شکلهای منحنی نیروهای عمودی را به نیروهای افقی تبدیل میکنند و آنها را برای پلها، آباره ها ، آبراه ها و ساختمانها مناسب میسازد. طاق از بلوکهای گوه شکل و مثلثی به نام وُسور ساخته شده است که یک سنگ کلید مرکزی، کل این ساختار را در جای خود قفل میکند. شکل طاق توسط ارتفاع، دهانه و منحنی تعیین میشود که نوع انحنا قوس میتواند از نیمدایرهای، تا نوکدار و قطاعی متغیر باشد. پایهها یا دیوارهای حمایتی، نیروهای جانبی را خنثی میکنند. این ترکیب از عناصر منجر به طراحی چندمنظوره، بادوام و زیبا میشود که قوسها را به انتخابی محبوب برای دامنه وسیعی از کاربردها تبدیل میکند.
تاریخچه
قوسها به دوران باستان در بینالنهرین برمیگردند، جایی که در ساخت و ساز آجری به کار گرفته میشدند. رومیها استفاده از قوسها را پیشرفتهتر کردند و آنها را در سازههای یادمانی مانندآباره ها یا کانال های آب رسانی، آمفیتئاترها و پلها به کار بردند. با گسترش امپراتوری روم، قوسها در سرتاسر اروپا رایج شدند. معماری گوتیک بعدها قوس تیزه دار را معرفی کرد که کارایی سازهای را افزایش داد و امکان ساخت کلیساهای بلند و باشکوه را فراهم کرد. با گذشت زمان، معماران با اشکال و مواد مختلف آزمایش کردند که منجر به طراحیها و کاربردهای متنوع قوسها در مهندسی و زیباییشناسی شد.

چشم انداز
قوس ها در معماری مدرن دوباره به صحنه بازمیگردند و قدیم و جدید را با هم ترکیب میکنند. از پارکهای شهری تا ورودیهای خانهها، ظرافت منحنی آنها لمسی از زیبایی و شیک بودن را اضافه میکند. فضاهای عمومی از آنها به عنوان نقاط کانونی زیبا استفاده میکنند، در حالی که خانهها از آنها برای تعریف فضاها بدون دیوار بهره میبرند. مواد نوآورانه، مانند بتن نورافشان، طاق ها را در شب به ساختارهای درخشان تبدیل میکنند. با تمایل طراحی به ادغام عملکرد و زیبایی، قوسها وعده میدهند که در فضاهای آینده یک عنصر ثابت باشند.
سوالات متداول
قویترین شکل برای قوس چیست؟ | نیروهای وارد بر قوس چیستند؟ | چرا قوسها در معماری رایجتر نیستند؟ |
---|---|---|
قوس کاتنری یا زنجیری به عنوان قویترین شکل قوس به شمار میرود، زیرا قادر است وزن را به طور بهینه توزیع کرده و بارها را تحمل کند. قوسهای کاتنری منعکسکننده منحنی طبیعی هستند که توسط یک زنجیر یا طناب آویزان ایجاد میشود و به شکل یک پارابول معکوس یا سهمی معکوس به نظر میرسند. این شکل منحصر به فرد تضمین میکند که تنها نیروهای فشاری وجود دارند و نیروهای کششی در قوس حذف میشوند. بنابراین، قوسهای کاتنری به طور مؤثری وزن خود و بارهای خارجی را حمایت میکنند و آنها را برای کاربردهایی که نیاز به حداکثر استحکام و ثبات دارند، ایدهآل میسازد. | نیروهای وارد بر قوس شامل فشار، کشش و نیروهای جانبی است. فشار نیروی اصلی است که بر قوس عمل میکند و سنگهای قوس یا قطاع ها را به هم میفشارد، در حالی که کلید قوس وزن را به تکیهگاهها باز توزیع میکند. کشش زمانی رخ میدهد که قوس سعی میکند از هم فاصله بگیرد اما توسط تکیهگاهها که در برابر فشار افقی مقاومت میکنند، محدود میشود. نیروهای جانبی میتوانند ناشی از عواملی مانند باد یا رویدادهای لرزهای باشند که قوس را به سمت کنارهها فشار میدهند. انحنا و تکیهگاههای قوس این نیروها را خنثی کرده و ثبات و تعادل را حفظ میکنند. | در حالی که قوسها قوی و از نظر زیبایی شناسی دلپذیر هستند، اما همیشه بهترین انتخاب در معماری مدرن نیستند. پیشرفتهای مواد، مانند فولاد و بتن تقویت شده، امکان طراحیهای انعطافپذیرتر و دهانههای بزرگتر بدون قوس را فراهم میکند. علاوه بر این، ساخت قوسها نیاز به نیروی کار ماهر و محاسبات دقیق دارد که این امر آنها را از گزینههای دیگر زمانبر و پرهزینهتر میکند. |
سوالات متداول
طاق و تویزه

طاق سه مرکزی (دسته زنبیلی)

طاق چهار مرکزی

طاق پنج مرکزی

طاق پنج پره تیزه دار

طاق پنج پره مازه دار

طاق آویخته

طاق آویخته چند تایی

طاق افتاده

طاق صاف

طاق فلورنتینی

طاق گوتیک

طاق نعل اسبی

طاق نعل اسبی تیزه دار

طاق نعل اسبی دایره

طاق انحنا دار

طاق معکوس

طاق زیر کشتی (کیل)

طاق سوراخ کلید

طاق سوراخ کلید تیزه دار

طاق سرنیزه ای

طاق چند پره تیزه دار

طاق چند پره مازه دار

طاق جناغی سه مرکزی

طاق جناغی چهار مرکزی

طاق جناغی معکوس

طاق سهمی شکل

طاق شیب دار تیزه دار (رمپنت)

طاق شیب دار مازه دار (رمپنت)

طاق دایره

طاق مسطح با گوشه گرد

طاق تیزه دار با گوشه گرد

طاق شکسته

طاق شکسته تیزه دار

طاق شانه دار

طاق سه پره تیزه دار

طاق سه پره مازه دار

طاق مثلثی

طاق تئودوری